European peace treaties of the pre-modern era in data / Europäische Friedensverträge der Vormoderne in Daten (FriVer+)


Friedensvertrag von Preßburg Theatrum Europaeum (1626-12-20)

teiHeader
fileDesc
European peace treaties of the pre-modern era in data / Europäische Friedensverträge der Vormoderne in Daten (FriVer+) Friedensvertrag von Preßburg Digital edition according to TEI P5 TEXT+ Jaap Geraerts The transformation and enrichment of the data is done by Jaap Geraerts (IEG Mainz). The other members of the FriVer+ team are Fabian Cremer, Ines Grund, and Thorsten Wübbena (all IEG Mainz). The original data has been created by the team of scholars who were part of the Europäische Friedensverträge der Vormoderne project. This project was lead by Prof. Dr. Heinz Duchhardt and was based at the Leibniz Institute of European History in Mainz. Leibniz-Institut für Europäische Geschichte Mainz Universitäts- und Landesbibliothek Darmstadt http://lobid.org/organisation/DE-17 This file is licensed under the terms of the Creative Commons License CC-BY 4.0 (Attribution 4.0 International) Budapest MOL Budapest MOL, Findbuch: https://www.eleveltar.hu/digitalis-tartalom?source=mnlscope&ref=mnlscope::1984384 MolBudapest: Act. Publ. E 142 Fasz. 45 Nr. 11- 28. XII. 1626: Ratifikation Bethlens, Leutschau 1626 XII 28 (Abschrift (gekürzt) mit Insert des Amnestiepatents Kaiser Ferdinands, Wien 1626 XII 28). Weitere Stücke Assekurationsinstrument der siebenbürgischen Stände, Karlsburg 1627 IV 22. Amnestiepatent Kaiser Ferdinands Wien, 1626 XII 28: MolBudapest Act. Pub. Fasz. 45 Nr. 11 (Abschrift).
encodingDesc
The data in this XML file, originally created by the project Europäische Friedensverträge der Vormoderne online has been transformed in accordance with TEI P5 as part of the project Europäische Friedensverträge der Vormoderne in Daten (FriVer+)
profileDesc
Latein

standOff
listPerson
listPlace

Drucke

Gooss, Roderich, Österreichische Staatsverträge. Fürstentum Siebenbürgen. Wien 1910, S.623-626; Dumont V/2, S.498-499 (f.) Link zum Druck auf gallica.bnf.fr Monumenta comitiali regni Transilvaniae VIII, S.359-360 (-362).

Inhalt

Art. 1 Bethlen sieht von Feindseligkeiten gegen den Kaiser ab. Informationspflicht. Art. 2 Restituierung konfiszierter Güter und Waffen. Abzug nach Siebenbürgen. Art. 3 Keine Unterstützung für Mansfeld. Mögliche Rückkehr der Truppen Mansfelds. Bedingungen dafür. Art. 4 Verpflichtung auf diesen Vertrag (sieben Komitate). Art. 5 Kaiserliche Kommissäre. Treueeid. Art. 6 Osmanisches Reich restituiert Damásd. Art. 7 Austausch der Gefangenen. Art. 8 Aufhebung der Treueide und Reverse. Art. 9 Garantie des Besitzes Bethlens auf Lebenszeit. Art. 10 Beilegung von Streitigkeiten durch Kommissäre. Art. 11 Bestätigung der Friedensverträge von Wien und Nikolsburg (Ausnahme: Zahlung von 30.000 Gulden durch den Kaiser). [Amnestie Kaiser Ferdinands]

Transliteration

Copia Diplomatis Bethleniani Pacificationis Posonien[sis] Anni 1626. Nos Gabriel Dei gra[ti]a Sacri Romani Imperii et Tran[silva]niæ Princeps etc. Quod cum nos ad motus illos intestinos, qui nuper- rimè in Regno Hung[ariae] exorti fuerunt, pacificè componen[dos] certis n[ost]ris Commissarÿs utpote M[agnificis] Fran[cis]co Miko etc. et Sigismundo Loniaj etc. Ple- nipotentiam dederimus, Qui quidem Commissarÿ n[ost]ri posteaquam cum Com- missarÿs Sacr. Romanorum Imperatoræ etc. simil[ite]r plenipo[tenti]am habentibus, cum Ill[ustrissi]mis etc. Nicolao Eszterhazi de Galantha etc. Regni Hungariæ Pala- tino etc. Petro Pazmany, Archiep[isco]po Strigonien[si] etc. Steph[ano] Sennyej etc. Stephano Ostrotichetc.Sacr[ae] Caesareæ Regiæque Ma[jesta]tis Consiliariis in Civi- tate Poson[iensi] convenissent, post plures et varios Tractatus, ultro citroque habitos, ad tollen[dos] et sopien[dos] <h> uiusmodi motus et perturba[tion]es, cum praefata Sacr[a] Cæs[area] Regia M[ajestate]te, ad infra scriptam pacis ac mutu reconciliationis concordiam, obla[tion]es et conditiones devenimus, quæ in hunc modu[m] sequuntur.

Primo. Itaque d[omi]nus Princeps fide Christiana mediante firmissimè promittat, quod nunqua[m] contra Ma[jesta]tem Cæsaream Augustissimam domum Austriacam, ac ditiones nobis, successoribusque n[ostr]is legitimis sub[iec]tas, arma, vel hostilitatem, ullam, sub quovis quæsito colore et prætextu, movebit; neque erga Nos malè affectos iuvabit, neque ullam cum ipsis correspondentiam habebit; Turcas et Tataros aliosque Regni æmulos con- tra Regnum Hung[ariae] et alias ditiones christianas non concitabit, neque evocabit, militemque <Prop>rium aut extraneum in ditiones n[ost]ras non introducet, neque intromittet, consilia noxia contra Ma[jestat]em n[ost]ram non agitabit, quin imò noxias aliorum ad turbandam pacem statuumque tran- quillum suggestiones et sollicitationes, aucthoresque illarum in signum synceræ erga bonum publicurn affectionis M[ajesta]ti n[ost]rae manifestabit, idem quoque a parte n[ost]ra fiet.

Secundo. Ut idem d[omi]nus statim et defacto cum univer[sis] suis copÿs, tam domesticis quam auxiliaribus Provincÿs, ditionibus n[ost]ris in Transylvaniam vel ad partes Hungariæ per M[ajesta]tem n[ost]ram sibi ad dies vitæ benignè datas, recedat, ac Universa bona ditionum n[ost]rarum Co[mi]t[a]tus,Civitates, loca Confiniorum, bona fiscalia et Coronæ regni cuiuscunque g[ene]ris bona, etiam quorumcumque fidelium M[ajesta]tis n[ost]ræ, qualitercunque per hosce mo- tus occupata defacto restituat, non avectis tormentis alÿsque rebus in Confinÿs, ac alÿs locis repertis, nec damna ulla inferendo vel montanis Civitatibus vel alÿs locis. Quodsi quæ Tormenta vel munitiones nunc avecta vel distracta, aut asportata fuissent, d[omi]nus Princeps restituat. Tertio. Ut Mansfeldium, et qui cum eo Provincias et Regna Ma[jesta]tis n[ost]ræ invase- runt, et adhuc defacto P<o>nes d[omi]num Principem existunt, à se amoveat, nec ullam deinceps illis assistentiam Præbeat, Porrò ra<tione> intercessionis d[omi]ni Principis annui<enns> benignè l<itte>ras salvi con- ductus dare, si quae ex illis copÿs Germanicis illas sibi à nobis demisse petierint, Ea tamen conditione, ne cum vexillis eant, neque simul o[mn]es, <...> turmatim, ita ut circiter centum unà Pro- ficiscantur, neque se cum hostibus n[ost]ris in Silesia ditionibusque n[ost]ris conjungant. Quarto. Ac ut futuræ Pacis securitas ac stabilitas certius sperari pos- sit, statim à permutatione Diplomatum expeditis <hinc> Com- missarÿs n[ost]ris, Septem Co[mita]tus ad dies Vitæ d[omi]no Principi per Nos benigno dati, ac separatim Co[mita]tus in ÿs existentes, nec non separa- tim singula oppida Liberorum Haidonum reversalibus sese obligabunt. Magistratus verò et officiales, sicut et fortalitiorum Capitanei, et Præsidiarii milites, Præsentes ac futuri, iuxta art[iculum] 12 Paci- ficationis Viennensis etiam juramento sese obligabunt. Præs[entibus] Commis- sarÿs. Quod o unquam tempore, ad ullius mandata ar-

ma offensiva contra Ma[jesta]tem n[ost]ra, successoresque n[ostr]os le[gi]timos Reges et Regnum Hung[ari]æ, fidelesque n[ostr]os s<umm>ent, neque hostilitatem ullam exercebant. Insuper o[mn]es et singulos præsentis Transactionis Ar[ticu]los, in omnibus suis clausulis, punctis, sanctè et inviolabiliter observabunt. Tran[sylva]nia quoque in Comitÿs, Primitus celebrandis, similes l[ite]ras Assecu- ratorias dabit ac M[ajesta]ti n[ostr]æ d[omi]nus Princeps transmittet. Quinto. Deinde difficultates, quae circa superiorum temporum Pacificationes me- dio tempore ante hunc postremum motum occurrerunt, eodem tempore complanentur, quo prædicta juramenta in præsen[tia] Commissariorum M[ajesta]ti n[ost]ræ præstabunt<ur>. Sexto. Porro quia d[omin]us Princeps, pro Sua erga Ma[jesta]tem n[ost]ram, nomenque Christianum et gentem suam singulari affectu omnem operam suam, sese interposi- turum obtulerit, ut Damasdum restituatur, dummodo pacis inchoatæ felicem progressum et exitum cernat. Ideo hanc suam obla[tio]nem, siquidem pax cum ipso d[omi]no Principe iam conclusa est, efficiat, ut statim et de factò con- finium illud restituat. Septimo. Insuper iuxta priorum quoque Tractatuum normam, Captivi utrimque gratis dimittantur. Eorum porrò qui in Turcicam Captivitatem inciderunt, liberationem d[omi]nus Princeps omni studio procuret. Octavo. Si qui autem ex Subditis Ma[jesta]tis n[ost]ræ juramento, ac Reversalibus sese vel nunc vel antè obligassent, d[omi]no Principi, ejusmodi juramentum ipso facto vigore tantum Præsentis Commi<ssiariu>s relaxatum sit. Rever- sales apud se <sic> habitas d[omi]nus Princeps restituat. Nono. Quibus præmissis a d[omi]no Principe acceptatis et confirmatis, benignè con- sentimus, ut Co[mita]tus ad dies Vitæ d[omi]no Principi in prioribus Tracta- tibus concessi, ac coetera o[mn]ia eidem data, juxta eorundem Tractatuum pacificationem maneant in vigore. Decimo. Si quid verò difficultatis deinceps circa pacis conclusæ ex<sequu>tiones obo- rietur, id quiete et bona fide, per Commissarios, utriusque partis complanetur.

Undecimo. Reliquæ vero o[mn]es prior[um] pacification[um] Niklspurgen[sis], et Viennen[sis] Ar<ticuli> de quibus in Præsenti hac pacificatione, contraria ad partem Asse- curatio non haberetur, in omnibus punctis, et clausulis maneant in vi- gore: quos etiam per præsentes au<th>oritate n[ost]ra Regia plene et integre denuo confirmamus et roboramus, excepta solutione 30 flore[norum] et cura confiniorum d[omi]no Principi concessorum. Amnistia <....>Unleserliche Streichung. Nos Ferdinandus etc. Quod cunque Amnystiam et oblivionem generalem omnibus Statibus et Ordinibus Septem Co[mitat]uum d[omi]num Principi concessor[um] alÿsque omnibus qui ex præscriptis d[omi]no Principi hi<sce> motibus adhæ- serunt, <ut> ra<tione> officÿ et famulatus ejdem obstricti ante hos motus fuerunt, omnium eorum, quæ à die Prima Men[sis] Septembris Anni 1626, usque modo hinc inde gesta, commissaque fuerunt, benignè concedimus, Ita quod o[mn]es cædes, rapinæ, spolia, castrorum interceptiones, Civitatum, Op- pidorum, Poss[ess]ionum, Villarumque occupa[ti]ones, g[ener]al[it]er verò Universæ Vio- lentiæ, sub hoc tempore factæ, et patratæ, i o[mn]ium, cujuscumque status, conditionis, ordinis, et Præeminentiae imputentur, sed de planò et simplici obliterentur, et o unquam tempore quovis ex- quisito modo et colore, neque per Ma[jesta]tem n[ost]ram, aut successores n[ost]ros legitimos Hungariæ Reges, nec ipsos damnificatos Regnicolas ad invi- cem palam vel occultè, in, vel extra iudicium, per se, vel per alios possint, propterea vel impedir<e>, vel aliter qualiter aggravare. Quin imò hi et o[mn]es Universi, super suis factis infra Præfatum tempus commissis, a quibusvis actoribus, Causidicis, litigantibus, iam intra, qua extra iudicium, liberi, poenitusque absoluti sint, et habeantur. Nec eos quivis Judex ordinarius, iudicare va- leat ac præsumat quovis modo. Si qui autem ex praedictis

quævis Castra, Fortalitia, aut munitiones, sponte vel legitimè manibus Hungarorum tradidissent, aut assumpto sibi ext<erorum> aut Turcarum auxilio, nobis, aut Hungari<orum>, vel etiam vicinis Provincÿs, damna intulissent, nec non liberas Civitates, Fodinas, Oppida, Villas, Poss[ess]iones, Taxas, census, et proventus, quovis nominis vocabulo <nuncupatos> percepissent, et pro se usurpassent, sint sicut supradicti absoluti. Ita tamen ut de cætero ab o[mn]ibus penitus huiusmodi abstineatur, sicut etiam vicissim præscriptorum Co[mita]tuum Status, Nobis, et successoribus n[ost]ris legitimis Hungariæ Regibus ad perpetuam fi- dem et fidelitatem et observantiam obligati esse debebunt. Quod salvis semper juribus et libertatibus Regni permanentibus, nunquam defectionem, Rebellionem, insurrectionem, publicæ pacis Perturbationem, Vicinar[umque] Provinciarum invasionem et populationem internam et externam conspira[ti]onem, Turcarum et Tartarorum, ac aliorum quorumcunque hostium in Regnum Hungariæ ac alias Vicinas Provin- cias introductionem, privata conventicula contra Ma[jesta]tem n[ost]ram, contra bonum Regni in æternum molientur, vel quovis exquisito co- lor<e> et prætextu <...>tabunt. Similiter etiam reliquorum Comitatuum Regni Hungariæ statibus, liberisque Civitatibus, ac alÿs quibusvis Di- tioni n[ost]ræ subiectis, similem in omnibus Punctis, et clau- suli, Amnystiam et oblivionem perpetuam benignè concedimus, Exceptis ÿs personis, si quæ ex his contra Ma[jesta]tem n[ost]ra[m] sua spontè arma sumpsissent, aut vero medio tempore huius motus, contra se invicem violent<i>as, rapinas, cædes, exercuissent, aut damna patrassent, tales si a partè hoc modo læsæ vel damnificatæ, juris ordine citati, vel quæsiti fuerint, judicio se sistere, et judicium Ordinariorum Jurisdictioni subesse debeant ac tene- antur. Nos itaque quibus a natura institutoque n[ost]ro nihil charius, potiusque unquam fuit, quam saluti et tranquilli- tati populorum nobis divinitus commissorum, consulere, præ- scriptos universos et singulos articulos, ac omnia ac singula in eis contenta, ex certa n[ost]ra scientia et animo bene delibera- to acceptamus, approbamus, ratificamus, et confirmamus, assecurantes supradictam Sacram Cæsaream Regiamque Ma[jesta]tem, eiusque successores, legitimos Hungariæ, Bohemiæ Reges <etc.> in ver- bo n[ost]ro Principali et bona fide Christiana, quod Præscriptos universos Articulos, in omnibus suis punctis et clausulis, tam nos ipsi observabimus, quam <etiam> per alios subditos n[ost]ros, cuiuscunque Status et Conditionis sint, observari faciemus. Ad quod observandum etiam successores n[ost]ros legitimos, quos etiam Transactio ista concernere dignoscitur, ob- ligatos esse volumus. Harum n[ostra]rum manus subscriptione roboratarum vigore, et testimonio literarum mediante. Da- tum Leuchoviæ die 28. Decembris Anno 1626. Gabriel Stephanus Kovachochy Cancellarius.

Theatrum Europaeum (1626-12-20) Theatrum Europaeum, Band 1 (1618 - 1628) Aus: Dokumentenarchiv der Universitätsbibliothek Augsburg (Drucke vor 1900 / Historische Geschichtswerke). Andrea Schmidt-Rösler, Princeps Transilvaniae - Rex Hungariae Gabriel Bethlens Außenpolitik zwischen Krieg und Frieden, in: Heinz Duchhardt / Martin Peters (Hg.), Kalkül — Transfer — Symbol. Europäische Friedensverträge der Vormoderne, Mainz 2006-11-02 (Veröffentlichungen des Instituts für Europäische Geschichte Mainz, Beihefte Online 1), Abschnitt 80—98. URL: <http://www.ieg-mainz.de/vieg-online-beihefte/01-2006.html>.