European peace treaties of the pre-modern era in data / Europäische Friedensverträge der Vormoderne in Daten (FriVer+)

Drucke

Dumont III/2, S. 263.

Inhalt

Präambel Anerkennung des habsburgischen Erbrechts in Ungarn.

Wladislaw bleibt König von Ungarn. Kaiser und König Maximilian dürfen sich Könige von Ungarn nennen. Bestimmungen über erbländische Städte und Festungen in Österreich, Steiermark, Kärnten und Krain. Bestimmungen über Besitzungen in Ungarn, u.a. Eisenstadt, Forchtenstein, Kobelsdorf, Hornstein. Schutz- und Trutzbündnis zwischen den Königen. Parteigänger Maximilians dürfen künftig sowohl Wladislaw als auch Maximilian dienstbar sein. Reichsbeamte werden auf beide Könige vereidigt. Erbrechtliche Bestimmungen. Habsburger folgen Wladislaw, sofern dieser ohne männliche Nachkommen verstirbt. Verpflichtungen des ungarischen Reichstags. Bestimmungen über Verpflichtungen der Reichsbeamten, der Palatin, der Prälaten und Hauptleute der Grenzfestungen. Bestimmungen über Erbfolge in Böhmen. Bestimmungen über Kriegsentschädigungen. Verzichtserklärung Wladislaws.

Kommentar

Die Frage der habsburgischen Thronfolge in Ungarn stand zur Disposition, als König Matthias Corvinus von Ungarn am 6. April 1490 verstarb, ohne einen legitimen Erben zu hinterlassen. Schon 1456 hatte sich diese Frage nach dem Aussterben der Cillier gestellt. Kaiser Friedrich III. hatte sich gegen Matthias Corvinus zwar nicht durchsetzen können, durfte aber nach dem Ödenburger Frieden von 1463 weiter den Titel eines Königs von Ungarn führen. Er erhielt den Anspruch auf den ungarischen Thron, falls Matthias Corvinus ohne Erben versterben würde. Tatsächlich kandidierten 1490 allerdings neben dem römischen König und späteren Kaiser Maximilian I., dem Sohn des noch lebenden Friedrich III., weitere Bewerber um die Stephanskrone, darunter Johann Corvinus, der uneheliche Sohn von König Matthias, und König Wladislaw von Böhmen, der schließlich im Juli 1490 von den ungarischen Ständen gewählt wurde. Politisch und militärisch war die Situation damit allerdings nicht entschieden, denn Maximilian bestand trotz des Wahlrechts der ungarischen Stände auf seinem Erbrecht. Um seine Position zu festigen, heiratete Wladislaw die Königin-Witwe Beatrix. Maximilian gelangen zunächst militärische Erfolge: Kroatien stellte sich auf seine Seite, die Ungarn mußten die Besatzungen in Kärnten, Steiermark und Österreich aufgeben, und am 17. November 1490 nahm der römische König die ungarische Krönungsstadt Stuhlweißenburg ein, worauf eine berüchtigte Plünderung durch seine Söldner folgte. Dennoch konnte Maximilian sich in Ungarn nicht durchsetzen: politisch nicht, weil er mit seinem Beharren auf einem Erbrecht die Stände verprellte, militärisch nicht, weil er 1490 an zu vielen Schauplätzen zugleich engagiert war. In dem Vertrag von 1491 wurde ähnlich wie 1463 verfahren: Der Erbfolgekrieg wurde beendet, Wladislaw als Herrscher anerkannt, Maximilian aber führte weiterhin den Titel eines Königs von Ungarn und das habsburgische Erbfolgerecht wurde anerkannt für den Fall, daß Wladislaw ohne Erben starb. Wladislaw verpflichtete sich, dies möglichst auch für Böhmen durchzusetzen. Die von Matthias Corvinus besetzten Orte wurden weitgehend restituiert. Die Erbfolgeregelung wurde 1515 weiter abgesichert durch Heirats- und Erbverträge, in denen die Verbindungen zwischen Wladislaws Sohn Ludwig (II.) und Maximilians Enkelin Maria sowie Wladislaws Tochter Anna und dem späteren Kaiser Ferdinand I. beschlossen wurden. Nach Wladislaws Tod 1516 folgte ihm zunächst Ludwig II. als König nach, als dieser 1526 in der Schlacht von Mohács fiel, trat dann aber Ferdinand die Herrschaft in Böhmen und Ungarn an, welche die Habsburger dort fast vierhundert Jahre innehaben sollten.

Kontext

1446: Sieg der Ungarn über die Türken bei Belgrad.1456: Matthias I. Corvinus (1440/3-1490) beerbt seinen Vater, den Reichsverweser János Hunyádis. 1471: Vladislav II. (1456-1516) wird zum böhmischen König erhoben.1478: Vertrag von Brünn: Einigung zwischen Vladislav II. und Matthias I. Corvinus. 1485: Konflikte mit Kaiser Friedrich III. Eroberung Wiens durch die Ungarn. Wien wird Residenz von Matthias I. Corvinus (bis 1490). 1490: Matthias Corvinus stirbt. Krieg um die ungarische Krone zwischen Vladislav II. und seinem Bruder Johann Albrecht (1459-1501). Vladislav II. wird vom ungarischen Reichstag gewählt und gekrönt.1491: Friede von Kaschau: Johann Albrecht verzichtet auf die ungarische Krone und wird polnischer König.

Edition

Nos Thobias de Boskowitz de Tscherrahora1, SacreDie hier und im folgenden häufige Verwendung von e für ae (lies hier: Sacrae) wurde entsprechend dem Textbefund beibehalten und wird nicht mehr kommentiert. Abkürzungen aber wurden nach der allgemein üblichen Schreibweise aufgelöst. Imperialis 2Maiestatis Capitaneus Generalis, Matheus de Spawrδ , Sue Maiestatis Camerari[u]s ac Pincerna Hereditarius comitatus Tirolensis, Pernhardus Perger3, Iuris Pontificii Licentiatus ac Cancellarie Australis Imperialis Prothonotarius, et Johannes Fuchsmagen4, doctor, Imperialis consiliarius pro serenissimo et invictissimo principe et domino, domino Friderico Romanorum Imperatore, semper Augusto, Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. rege, Austrie, Stirie, Carinthie ac Carniole etc. duce et domino nostro gratiosissimo, nuntii et oratores specialiter deputati nosque Ytelfridericus Comes de Zolarn5, Regis Romanorum Maiestatisa capitaneus in Hohenberg, Bernnhardus dominus de Polheim6, decretorum doctor, Regius consiliarius, Heinricus Prüschink7, liber dominus in Stetennberg, Regis camerarius, Johannes Kiskorvat8 et Georgius Rottaler9, Regii consiliarii pro serenissimo ac gloriosissimo principe et domino, domino Maximiliano Romanorum Rege, semper Augusto, Hungarie, Dalmatie, Croatie similiter rege, archiduce Austrie, duce Burgundie, Britannie10, Brabantie, Stirie, Carinthie, Carniole, Lucemburgie, Gel[d]rie etc., comite Flandrie et Tirolis etc., domino nostro gratiosissimo, similiter oratores et nuntii specialiter deputati. Recognoscimus et notu facimus tenore praesentium universis. Quod ad tollendas et prorsus extinguendas hostilitates, guerras, differentias et dissensiones inter prefatos Romanorum Imperatorem et Regem, eorum terras, principatus et dominia, subditos et incolas ex una et serenissimum quondam dominum Mathiam Hungarie regem et consequenter serenissimum principem et dominum 11, dominum 12 Hungarie et Bohemie regem et inclitum regnum Hungarie, regna, principatus et dominia illi pertinentia, eorundemque subditos et incolas partibus ex altera, dudum tempore quondam domini regis Mathie exortas et occasione iuris, quod idem dominus Maximilianus rex ad regnum Hungarie vigore cuiusdam inscriptionis habere dinoscitur post eius mortem usque in hec tempora nostra continuatas suffulti plenaria et omnimoda auctoritate, facultate et potestate prefatorii Romanorum Imperatoris et Regis prout in litteris mandatorum nostrorum nobis de super datore clare contineri dinoscitur cum reverendissimo in Christo prelato et domino, domino Thoma episcopo Jaurien13 ac in Hungaria regio canncellario, tum et magnificis et nobilibus viris domino Steffano de Bathor14, Iudice Curie Regie et Waÿvoda Transsilvano. Domino Johanne de Schellenberg15, regni Bohemie cancellario, domino Ladislao Orzag de Guth16, Agazonum [!].Agazonum. Mittellatein agason: Marschall., altero Ladilsao de Rozgon17, Cubiculariorum Regiorum magistris. Domino Benessio Weitmulner18, burggravio in Karlstein et magistro monetarum in Montibus KuthnisKuttenberg (tschech. Kutná Hora, lat. Mons Cuthna), böhmische Landtags- und königliche Residenzstadt und Sitz der Münze. Domino Johanne de Ruppow19, magistro Curie Regni Bohemie, et domino Guilhelmo Pemkircher20, libero domino in Zalonokh pro serenissimo principe et domino, domino Wladislao Hungarie et Bohemie rege etc. et prefato regno nuntiis et oratoribus deputatis in unum convenientes et inter prefatos principes et eorum subditos pacis materiam diu longeque tractantes tandem post diuturnos et inexsthaustos labores, divina aspirante clementia de communi et unanimi consensu et concordia cum praefatis oratoribus pro quiete et tranquillitate dictorum principatuum et dominiorum tum et universe Christiane Religionis consolatione huiusmodi bella, guerras, dissensiones et differentias praesentium tenore sopivimus ac prorsus extinximus sub modo et forma articulorum et capitulorum infrascriptorum ad quos devenimus eosdemque in virtute praefatorum mandatorum nostrorum conclusimus in hunc qui sequitur modum. 1Numerierung hier und im folgenden am Rand hinzugefügt. Primo convenimus quod serenissimus dominus Vladislaus rex deinceps pro vero et indubitato Hungariae rege maneat regnumque ipsum etiam in heredes suos masculos legittimos21 ex lumbis suis procreatos sub conditionibus infrascriptis transmittatur et devolvatur. Quod inter prefatos Romanorum Imperatorem et utrosque Reges, eorum Regna, Principatus, terras, dominia, Subditos, Incolas et habitatores eorundem hinc in antea firma atque perpetua sit et maneat pax, unio et concordia ac quicquid hactenus ab initio Belli huius a tempore prefati quondam Regis Mathie usque in hanc horam preda, captivitate, homicidio, exustione aut quacumque alia vi bellica inter hec dominia subditos, habitatores, stipend[i]arios et ministros commissum est. Id universaliter abolitum sit et perpetuo extinctum. Et Principes ipsi amicitia benevolentia et favore se mutuo complectantur, precipue vero Cesarea et Regia Romanorum Maiestates ipsum dominum Regem Wladislaum uti suarum Maiestatum consanguineum Regnique sui Hungarie statum apud Sanctissimum dominum nostrum Summum Pontificem Sedem Apostolicam. Principes Sacri Romani Imperii et alias ubi opus fuerit presertim in facto defensionis prefati Regni ab incursione et vastatione nepharie gentis Turcorum sincere promoveant et faveant eisdem. Vicissim quod ipse dominus Wladislaus Rex et Regnum praenominatis Romanorum Imperatori et Regi omni studio, consilio et favore adesse debeant, statum et dignitatem eorum pro posse suo adiuvando et ampliando. 2 Item conclusum est quod omnia ablata in hoc bello preter bona mobilia que ut sit illico distrahuntur ad quorumque restitutionem nemo praesente22 tenore cogatur principibus et ipsorum subditis, moderationibus et conditionibus sequentibus restituantur. Inprimis dominus Vladislaus Rex Universa castra, Civitates, Munitiones et alia loca cum suis pertinentiis in Austria, Stiria, Carinthia, Carniola et aliis dominiis hereditariis Cesaree Maiestatis que in sue Serenitatis et suorum subditorum manibus sunt et per quondam dominum Mathiam Regem vi armorum et in bello quod contra Imperialem et Regiam Romanorum Maiestates gessit, obtenta fuerunt aut alias quoquo modo in manus suas evenerunt cum omni iure si quod in illis habere potuit Romanorum ImperatoriImperatori. Dumont: Imperatorum. infra tempus modos et conditiones hic proxime descriptas praesente tenore reddere teneatur. Similiter et eidem Cesaree Maiestati omnia iura que idem dominus Mathias Rex in Castris que sua Maiestas Cesarea usque hodie in terris suis hereditariis recuperavit forma et modo melioribus ut fieri potuit cessisse intelligatur. 3 Item conventum est quod ipse dominus Vladislaus Rex loca subscripta infra hinc et festum Sancte Lucie proxime venturum Romanorum Imperatori aut eius officialibus quos ad hoc Maiestas sua deputabit reddere teneatur, et providere quod in reddendo huiusmodi loca ipse Rex hominibus suis praecipiat et disponat ut pacifice sine spoliis oppidanorum aut asportatione bombardorum et aliarum machinarum bellicarum que in praesentiarium in ipsis locis sunt constitute et ad ea praecise pertinent, recedant, huiusmodi Machinis illic relictis. Et sunt hec loca que infra hinc et festum Sancte Lucie cedere debet Stuchsenstein, Starhenberg, Gutenstain, Lichtenwerd, Potendorff, Kornnewnburg, Smida, Laa, Egenburg, Cisterstorff, Schonnberg, Hahenpruk23 et alia castra, loca et Munitiones que forte sunt in manibus domini Regis Vladislai aliis non obligata hoc tempore cedet. At Opidium Retz et Castrum Wolkerstorff24 dominus Rex Vladislaus assignare tenebitur Romanorum Imperatori infra hinc et festum Sancti Blasii proxime venturum infrascripta vero castra, opida et Munitiones cum sint aliis obligata et inscripta et tempore egeat ipse dominus Rex Vladislaus ut ea ex illorum manibus redimat, conventum est ut ea infra medium annum aut ad summum infra annum initium eius a festo Sancti Martini nunc Instanti computando vel citius ut fieri poterit ad manus Cesareas vel Romanorum Regias, si, quod absit, Cesar interea excederet ex humanis, consignare debebit, videlicet Kirchslag, Ebenfurt, Waltersdorff, Horn, Allenntsteig, Gmünd, Melperg, Groborn, Katenprunn, Potenberg, Chrewtznsteten, Kadaw, Schawnstain, Obern Ruspach, Kramperg, similiter et alia omnia et singulasingula. Dumont: si qu castra et loca cum suis pertinentiis in prefatis Cesaree Maiestatis dominis hereditariis sita que aliis obligata esse possint et hic nominata non sint infra praefatum annum Cesaree Maiestatidominis [...] Maiestati. Fehlt bei Dumont. ipse dominus Vladislaus Rex assignare debebit. Ex parte autem Castri Schonnkirchen quoniam istud non vi armorum sed empt[i]onis titulo ad manus Sigismundi Snaitpekh25 a quodamDumont: quondam. nomine Rewter26 devenisse constat conclusum est quod idem castrum in manibus ipsius Snaitpekh maneat, salvo tamen quodDumont: qu�. heredibus et aliis ius ad dictum castrum habere praetendentibus ad eorum Impetitionem coram Principe Patrie uti alius patrie incola stet iuri, quodque sententia mediante decretum fuerit exequi patiatur absque aliquo Impedimento Castrum vero Johenstain Johanni Sokolosky27 ad quem Iure hereditario pertinet restituatur. 4 Item conventum est. Si aliqui quibus dicta Castra et Munitiones obligate sunt pro honesta et convenienti satisfactione, quam dominus Vladislaus Rex ipsis offeret, infra nominatum annum aut quandocumqueDumont: quencunque. ab ipso domino Vladislao Rege in tali tempore anni requisiti fuerint cedere nollent, queDumont: quod. tunc Cesar et Romanorum Rex armis, auxiliis et consiliis aut aliis viis et modis prout principes ipsi inter se convenerint, domino Vladislao Regi adesse tenebuntur, quo tanto com[m]odius huiusmodi rebelles ad traditionem ipsorum Castrorum que tenent, Caesareae Maiestati constringere possit quod ipse Rex Vladislaus tenentibus huiusmodi castra talem ponat modum que in hoc tempore quosque Cesaree Meiestati consignari debent, redditibus ad ipsa Castra pertinentibus sint contenti et vicinos non molestent neque perturbentneque perturbent. Fehlt in Dumont. neque Pacis huius violatores aut turbatores in ea Castra intromittant neque cum eis fedus ullum sub quocumque colore aut forma id fieri possit ineant, contravenientes ut Pacis violatores puniendo. 6 [!]. Item conventum est. Quod infrascripta loca EcclesiisEcclesiis aut. Fehlt in Dumont. aut Ecclesiarum prelatis pertinentia per ipsum dominum Vladislaum Regem ad manus Cesareas sub eadem inscriptione et obligatione, sub qua ea tenuit Mathias Rex praefatus aut ad manus Regias, casu si interea Cesar vita fungeretur, consignari debent. Ita tamen ut cum ipsi prelati ad quos huiusmodi loca pertinent Cesareae Maiestati aut post suam Maiestatem Romanorum Regi satisfecerint: quod tunc sue Maiestates ea loca ipsis prelatis reddere et nullomodo ab ecclesiis alienare valeant. Sunt autem hec et nonnulla alia loca fere omnia apud manus Jacobi Zekel28 videlicet Petovia, Prischaetz vel alio nomine Kain, Liechtenwald29, Reuthenstain et si qua sint alia hic non nominata eadem lege tradi debebunt. 7 Item conventum est. Quod Cesarea et Regia Romanorum Maiestates ipsum Jacobum Zekel seriose et omni via meliori requirere debebunt, quod omnia et singula Castra, opida et munitiones que in terris hereditariis Cesareae Maiestatis quondam domini Regis Mathie nomine tenuit et hodie quocumque nomine tenet, sive sintsint. Dumont: sit Ecclesiarum sive Cesareae Maiestatis sive aliorum sue Maiestati absque ulla dilatione restituat. Et ne is sese velEt ne is sese vel. Dumont: Et ne eis sese Rex. per fidem prestitam vel alio modo ab ea traditione facienda excusare possit conventum est quod ipse dominus Vladislaus Rex similiter et illustris dominus dux Corvinus30, quandoquidem Regnum cum eodem Duce concordavit, quod huiusmodi Castra Regno reddere debeat, eidem seriose scribant et admoneant ut huiusmodi Loca prefata Cesaree Maiestati ad eius requisitionem absque ulteriori mora cedat in effectu. Qui si post huiusmodi requisitionemabsque [...] requisitionem. Als Einschub am Rand nachträglich eingefügt. adhuc cedere nollet, praetendens occasioneoccasione. Dumont: occasionem alicuius obligationis qua vel dominus Rex Vladislaus, Regnum vel Dux Corvinus sibi videatur esse obligatus, ad huiusmodi cessionem, donec sibi satisfiat, artariarctare (mittellatein): begrenzen, belüstigen. non debere, conclusum est quod in tali casu Romanorum Imperator vel Rex tres viros eligere. Similiter et dominus Vladislaus Rex tres nominare. Qui sex in opido Hamburga [!]31 in termino duodecem ebdomadarum initium earum a tempore requisitionis dictorum Castrorum computando constitui, ubi et ipse Jacobus et aliquis cum sufficienti [!]. mandato nomine domini Regis Vladislai et ducis Corvini coram illis comparere, qui more arbitrorum hinc inde quaslibet querelasquaslibet querelas. Dumont: quilibet, & querelas., differentias et actiones et responsiones utriusque partis sufficienter audire debebunt. Quibus auditis, studebunt partes amicabili compositione unire queunire que. Dumont: unire. Quam.si reperiri non possit, ex hinc inde deductis quid iuris sit cognoscent qui si sitsit. Dumont: sic. sententiando omnes, vel maior pars concordabunt, quod decretum est, illico exequutioni demandeturdemandetur. Dumont: demandent. si vero sic sententiando sint pares quique pro parte sua sententiam dicentes, ex tunc acta iudicii una cum arbitrorum sententiis clausa et signata ad illustrem principem et dominum, dominum Ottonem32 Ducem Bavarie tanquam superarbitrum, qui ab ambabus partibus ut se huic negotio intromittat, interpellari debebit, transmittent. Qui visis actisactis fehlt in Dumont.unam ex illis Sententiis probare teneatur, et quamcumque suo laudo probandam duxerit, ea absque mora in exequutionem mitti debebit, ubi si dominus Rex Vladislaus vel dux Corvinus in aliqua pecunia solvenda sententiati fuerint neque in prompta pecunia adeoadeo. Dumont: ii. subito solvere habeant, debet ipse Jacobus Zaekel positis pignoribus sufficientibus, pro equitate et qualitate debiti contentari, totus autem ille iudicii seu arbitrii actus in termino duorum mensium postquam partes in Hamburga comparuerint finiri debebit, nisi ius ipsum longius tempus expostularet. At nichilomius teneatur Jacobus Zaekel prenominata Castra absque mora ad manus Cesareas consignare. Qui si super hec omnia adhuc rebellare, et hanc conditionem neque suscipere neque loca prefata Cesari cedere vellet, ex tunc ambo Reges et Cesar se mutuo iuvare debebunt, eundem ad obedientiam compellendo. Si tum idem Jacobus castra et loca praefata Cesari sine difficultate et dilatione postquam requisitus fuerit restituet. Conventum est. Quod ex tunc dominus Vladislaus Rex de eo sit contentus, et ei quietantiam absolutoriam de omnibus prestet si et in quantum nichil obligationis a sua Serenitate vel duce requiret. 8 Item quantum pertinet ad castra et opida intra fines Regni Hungariae constituta, videlicet Ferream Civitatem, Vorchtenstein, Kobelsdorff, Hornstein, Rechnitz, Güns, Pernstain33, et alia loca que ante bellum quondam Regis Mathie fuerunt in manibus Sacre Imperialis Maiestatis, conventum est. Quod ea loca omnia preter Rechnitz cum suis pertinentiis antiquis, quod Imperialis Celsitudo de gratia speciali domino Guilhelmo Pemkircher iuxta sue Maiestatis litteras donavit, debeant apud suam Maiestatem remanere secundum vim et tenorem prioris inscriptionis et concordie tempore prefati Regis Mathie cum Imperiali Maiestate facte, sed quoniam Ferrea Civitas et Vorchtenstein et Kobelstorff usque hodie in manibus dominus Regis Vladislai aut suorum subditorum habentur, conclusum est, quod ea loca cum suis pertinentiis idem dominus Rex Vladislaus ad manus Cesareas infra hinc et diem Sancte Gerdrudis proxime venturam, que est decimaseptima Martii anni nonagesimi secundi, consignare debebit, retentis tamen omnibus conditionibus circa ea Loca in priori tractatu notatis in suo vigore presertim in facto impositionis super homines illorum locorum ob generale passagium pro defensione Regni et iurium et exercitii iurisdictionis pertinentis ad ecclesiam Jauriensem34 aut alias ecclesias Regni. Et quidem non solum in locis prefatis sed et quibuscunque aliis locis regni, in quibus decime de iure ipse ecclesie Jauriensi vel aliis ecclesiis in Regno consistentibus percipi solent, ubi si quisquam locorum illorum capitaneus vel officialis aut alius subditus Imperialis Maiestatis in solutione decimarum aut aliorum iurium ecclesie rebellis, vel ea iura uti ius postulat non solvisse compertus fuerit, compelli debet per Cesaream Maiestatem ad satisfactionem integram, una cum expensarum solutione. Quocirca ut huiusmodi turbationes que pro tempore fieri possent, vitentur, dignabitur Sacra Imperialis Maiestas tales illic ponere Castellanos qui cum vicinis amicabiliter vivant, via facti nichil contra eos attentent et ecclesiis sua iura ut ab antiquo est introductum relinquant. 9 Item quod ipse dominus Wladislaus Rex et Regnum litteras illas obligatorias pro centum milibus Florenorum datas quondam Mathie Regi in prima concordia Cesaree Maiestati reddere debeant, que si haberique si haberi. Dumont: quam si habere. non possent obligabuntur dare sue Maiestati quietantiam sufficientem qua sua Maiestas, subditi et omnes status ducatuum et dominiorum sue Maiestatis sint assecurati. Et nichilominus littere huiusmodi praesentis tractatus vigore ipso facto intelligantur casse et extincte. 10 Item ipse dominus Vladislaus Rex et universum Regnum veteres illas inscriptiones super successione factas ratificare, confirmare et renovare teneantur, ita videlicet quod si ipsum dominum Wladislaum Regem heredem masculum non contingat suscipere aut susceptum vita fungi nullo herede masculo per lineam rectam descendente post eum relicto, Regnum ipsum cum universis aliis Regnis, provinciis et dominiis ad Coronam Regni Hungarie spectantibus in ipsam Regiam Romanorum Maiestatem aut eius heredes per lineam rectam ex lumbis suis descendentes devolutum intelligatur ipso facto. 11 Item quo Regia Romanorum Maiestas de huiusmodi successione magis assecuretur conclusum est quod dominus Vladislaus Rex huius rei ac aliorum negotiorum Regni gratia citius ut fieri potest dietam indicat, de cuius tempore dominos Consiliarios Cesaree aut Regie Maiestatum Wienne existentes avisabit tempestive, ad quam convocet prelatos, Barones, Civitates et alios status Regni potiores in maiori ut pro temporis huius brevitate fieri potest numero ubi et Romanorum Regis Oratores adesse debebunt qui prelati, Barones, Civitates et alii Status Regni illic comparendo hunc presentem tractatum sollenniter acceptabunt, acacceptabunt, ac. Dumont: acceptabunt. At omnes et singuli sese, pro se, heredibus et sucessoribus suis litteris patentibus inscribent in hanc sententiam. Si dominum Vladislaum Regem liberis masculis ex lumbis suis legittime procreatis non relictis, aut eisdem relictis et sine heredibus descendentibus mortuis, decedere contingat, quod in tali casu ipsum Maximilianum Romanorum Regem aut eo non existente aliquem ex filiis suis, aut his non existentibus eorum heredibus masculis per lineam rectam ex lumbis eorum descendentibus, quem eligendum duxerint, pro suo legitimo et indubitato Rege acceptabunt ad possessionem Regni absque omni difficultate venire permittent, in possessionem Regni inducent et illi uti Regi et domino suo debita obsequia prestabunt hancque sententiam publice et sollenniter in eadem congregatione Romanorum Regi in prefatorum Regis RomanorumRegi in prefatorum Regis Romanorum. Fehlt in Dumont.Oratorum presentia iurabunt. 12 Item quoniam multi fortassis quorum interest aut interesse debebit, in hac congregatione non comparebunt, et ipsius negotii magnitudo expostulat ut hec presens concordia omnium auribus immittatur, conclusum est ut hac et aliarum Regni necessitatum gratia dominus Rex Wladislaus alteram dietam generalem ad festa Penthecostes proxime ventura vel circa in aliquo insigni loco seu Civitate Regni indicat, ubi similiter oratores Romanorum Regis adesse debebunt, in qua convocatis omnibus Incolis totius Regni et dominiorum illi pertinentium hunc tractatum et unionem uiversaliter publicari et ab universo populo Romanorum Regem aut suos heredes, casu quo ipse Vladislaus Rex sine legittima prole masculina superstite mortem obiret, in futurum Hungarie Regem acceptari faciat, et si qui illic comparentes in priori Congregatione visi non fuerint, illic praenominatum iuramentum publice, modo quo supra dictum est prestare et Litteras confitentes itidem quod generales ille littere in prima congregatione recognoverunt, roborare debebunt. 13 Item conclusum est quod huiusmodi litterarum roboratio et iuramentum deinceps de persona in personam descendat, tamdiu quo usque talis casus de succedendo Romanorum Rege, aut sua prole verificetur. Ita quod quotienscumque aliquem Regni prelatum ad prelaturam suam de novo assumi cotingat quod is in assumptione sua praesentem tractatum de successione Romanorum Regis aut suorum heredum iuret velle observare et eum prosequi ut de iuramento in prima congregatione superius dictum est, insuper et litteras patentes, quibus et iuramentum huiusmodi se prestitisse et tractatum presentem servare velle, sese obligare tenebitur, alioquin nisi hec fecerit, ad huiusmodi prelaturam admitti non debet. Pari modo Palatinus Regni35, Banus Croatie, Wayvoda Transsilvanus36, Comes Themesiensis37, Bani de Yaytza38, Zewreniensis39, et Nandoralbensis, Castellani Castri Budensis40, Comes Posoniensis41 et alii officiales, maiores et Castellani potiorum Castrorum Regni presertim eorumpresertim eorum. Fehlt bei Dumont. que in finibus Regni sunt constituta, quotienscumque tales de novo ad sua officia assumi contingat, iurare Romanorum Regi et litteras dare modo quo supra de prelatis dictum est tenebuntur, neque alias huiusmodihuiusmodi. Dumont: Homini. eorum officiis preficiantur. 14 Item conservatores sacre corone regni praesentes et futuri in ingressu officii sui iurabunt Romanorum Regi eam coronam si accidat dominum Wladislaum regem sine legitima prole decedere nulla post eum masculina relicta, modo quo supra dictum est, ad nullius manus dare sed pro coronatione ipsius Romanorum regis aut sui sanguinis ex se per lineam rectam descendentis fideliter conservare. Similiter et cum ipso castro Wissegrad soli Romanorum regi aut heredibus suis in tali prefato casu obedire velle, et de his litteras suas patentes roborabunt. 15 Item si dominus Wladislaus rex excederet ex humanis herede masculo annis minore relicto conventum est quod hii [!].hii. Dumont: hi. qui heredem talem iuxta regni ordinationes et consuetudines sub tutela sua tenebunt, pari modo et de novo iurabunt cum tutelam huiusmodi suscipient praesentem tractatum quantum ad successionem manutenere et secundum illius tenorem vivere: heres insuper ipse cum ad legittimam etatem pervenerit tenebitur omnia hic in praesenti tractatu conclusa litteris et sigillis pro se et heredibus suis, eo modo quo dominus Vladislaus rex fecit antequam regni gubernacula assumetassumet. Dumont: assumeret., roborare et confirmare. Et is modus servandus erit de herede in heredem et tutoribus eorundem continuando quousque successio ipsa in sanguinem Romanorum regis si superextat devolvatur. 16 Item conventum est quod littere roborande in praelatorum, officialium aut tutorum assumptione nova et alie littere omnes de quibus supra fit mentio, mox ut fuerint roborate, praesentari debeant in Hamburgam, reponendo eas ad iudicem et consulatum aut castellanum ibidem uti placitum sive ordinatum fuerit per Romanorum regem quorum opera ulterius ad manus Romanorum Regis transmittentur. 17 Item conclusum est si dominus Wladislaus rex sic uti praemittitur sine heredibus masculis decedens filiam unam vel plures reliquerit, tenebitur rex Romanorum vel heredes eius qui tunc regno preficientur easdem pro consuetudine regni honeste dotare et maritare42 18 Item si dominus Vladislaus rex sic ut praemittitur sine heredibus masculis decederet uxore sua vidua relicta 43 tenebitur Romanorum rex dotem ipsi vidue iuxta regni consuetudinem debitam solvere ex integro idem conclusum intelligatur de heredibus succedentibus, heredibus Romanorum regis, quotienscumque viduas uxores post se superstites reliquerint. 19 Item conclusum est quod Romanorum rex aut heredes sui, regnum suscepturi, pro eiusdem regni et incolarum suorum consolatione et comodiori contra hostes defensione in ipso regno saltem pro maiori parte temporis habitare dignentur. 20 Item conventum est. Si regni Hungarie hereditas modo predicto in sanguinem cesareum devolvetur quod is qui iuxta capitula prefata a regnicolis44 rex acceptabitur vel eligetur, pro Regni defensione et consolatione quam primum venire et accelerare debeat, qui similiter non armis ut hostis regnum intret sed in limitibus regni iuxta morem expectet, quousque per prelatos, barones et alios Regnicolas honorifice susceptus, sine dilatione introducatur. Qui et tunc iura et consuetudines regni antiquas et approbatas servare et Regnicolas omnes in suis iuribus, libertatibus et approbatis consuetudinibus conservare et confirmare promittet, quemadmodum et alii Reges predecessores sui promittere et confirmare consueverunt. 21 Item Romanorum rex titulo regni Hungarie uti poterit, et ita a domino rege Vladislao et regnicolis appellabitur, quemadmodum Cesarea Maiestas eodem hactenus usa fuit et deinceps utetur. Vicissim quod Cesar et Romanorum rex et ipsorum subditi dominum Vladislaum regem Hungarie cum titulo solito regni Hungarie appellare et intitulare tenebuntur. 22 Insuper pro solidiori perpetue huius unionis fundamento conventum est quod idem dominus Vladislaus rex circa regnicolas regni Bohemie laborare et omnem sibi possibilem dare debebit operam, et studium impendere, quo eosdem inclinet et in hanc sententiam trahat ut eo sine liberis masculis decedente hunc dominum Maximilianum regem aut heredes suos legitimos ex lumbis suis descendentes regem sibi preficiant, idque quantotius fieri potest incipere et omnes favores et studia sibi possibilia adhibere debebit ut ipse rex Romanorum et nemo alius in hoc Bohemie regno sibi in tali casu succedat. 23 Item conventum est quod in recompensam aliqualem expensarum, factarum per Romanorum regem in hoc bello et requisitione iuris sui ipse dominus Vladislaus rex solvere debebit Romanorum regi centum milia florenorum Hungaricalium in auro iusti ponderis vel argento aut moneta currente in Austria, computando semper quatuor Renenses aut tantum monete sic currentis pro tribus florenis Hungaricalibus, in spatio duorum annorum, quorum initium computando sit a festo Sancti Martini nunc instanti. Ita tamen quod triginta milia teneatur solvere in termino primi dimidii anni, alia triginta milia in fine primi anni, relique vero sum[m]e medietatem in fine secundi anni dimidii et alteram medietatem in fine secundi anni. Et pro huiusmodi pecunia ipse dominus Vladislaus rex et regnum Romanorum regem assecurabunt litteris et sigillis in ea forma et obligatione, quod si aliquam ex illis sum[m]is solvere neglexerit quod ex tunc eius loco duplum, hoc est pro triginta sexaginta et pro viginti quadraginta milia solvere sit obligatus. Liceat insuper Romanorum Regi, negotiatores regni et eorum bona ubicumque ea invenire poterit, arrestare tamdiu quousque huiusmodi duplum solutum fuerit. Et occasione arrestationis huius non intelligatur praesens unio et pax esse violata. 24 Item conventum est quod omnes iniurie, dissensiones, discordie et differentie quoquo modo occasione presentis belli et adhesionis Romanorum regi infrascriptarum personarum, videlicet reverendissimi domini Johannis episcopi Vespriniensis45, magnificorum et nobilium virorum dominorum Johannis comitis de Czetni, Jacobi et Nicolai Zekeli, Johannis Kishorvath, Steffani et Georgii fratrum eius, Laurentii Baniffi, Johannis Berizlo et Francisci filii eiusdem ac Johannis filii quondam Martini Berizlo, Ladislai Johannis et Steffani fratrum de Kanisa46, Nicolai Zechii de Alsolindwa, Jacobi Banffi de Lindwa, Johannis et Steffani fratrum de Elderbach, Nicolai comitis de FrancapanErmittelt werden konnte nur der bereits 1431 verstorbene Niklas Frangepan, Graf von Modrusch, Veglia und Zengg (gest. 1431)., Michaelis comitis filii Dwian, Nicolai Hagmas de Zengeroth, Johannes Wornemysza47, Georgii de StresewleDumont: Strescule, Georgii de Welike, Petri Ampolitz Elezwayda, Nicolai KalnnanitzDumont: Kalmanytz., Petritz Mathie Clesitz, Petri Elez, Nicolai et Ladislai filiorum Frankonis quondam Bani de Tallotz, Johannis Wanffi [!].48 filii quondam <Perkovis>Abkürzung: pkonis oder pkovis. Bei Dumont: Perconis. Eventuell gemeint ist Perkovic im heutigen Kroatien. Bani, Bernaldi et Georgii filiorum quondam Francisci Banfi, et Johannis filii Nicolai de Tallotz, Ladislai OsthfiiDumont: Ofchsi, inter prelatos, barones, nobiles, opidanos et alios regni Hungarie et pertinentiarum incolas et eorum subditos exorte prorsus sint sublate et extincte. Quodque prefati et alii quicumque adherentes et confederati Romanorum regi hic suis nominibus non designati apud dominum Vladislaum regem eadem gratia et benevolentia uti ceteri incole regni tractentur cum abolitioneabolitione. Dumont: oblatione. omnium praeteritorum quovis modo in hoc bello contra suam Serenitatem et regnum attentatorum et sublatione omnis indignationis omnino. Quibus et cuique eorum seorsum sua Serenitas litteras huiusmodi reconciliationis in forma honesta insuper et libertatem et facultatem ubicumque aut cuicumque principum qui non sit hostis sue Maiestatis aut regni aut hostibus adherens et presertim ad honorem Romanorum regis prestita tamen prius obedientiae et fidelitatis iuramento aliorum ipsi domino regi Vladislao extra regnum standi et serviendi prout ipsus libitum aut conveniens fuerit, libertatibus tamen regni et oneribus circa bona et redditibus supportandis semper salvis, ad eorum instantiam et petitionem clementer concedere et admittere debebit. 25 Conclusum est insuper quod in spatio quatuor mensium initium eorum a praedicto Sancti Martini festo summendo praefati adherentes in omnia eorum bona immobilia et iura quae post mortem regis Mathie Romanorum regi adherentes perdiderunt restituantur. Si autem huiusmodi bona in quorundam baronum aut incolarum regni manibus teneantur que dominus rex Vladislaus non nisi armis ob eorum temeritatem ab eis eripere valeat. 26 Conclusum est quod hoc casu sua Serenitate contra tales ipso facto armis praecedentepraecedente. Dumont: procedendo. quicquid temporis ultra dictum spatium quadrimestre pro recuperatione eorundem locorum curret neque imputari neque huic tractatui obesse debebit. 27 Ipsi insuper adherentes quibus castra sua in hoc bello non sunt adempta, tenebuntur in spatio octo ebdomadarum, initium earum a festo Sancti Martini iam dicto computando nisi a regno abessent ipsi domino Wladislao regi prestare iuramentum fidelitatis, quemadmodum moris et consuetudinis est in Regno hactenus observate. At absentium loco sufficiet quod huiusmodi iuramentum fratres eorum presentes usque ad eorum reditum interea prestare teneantur et prestent, ipsis autem supervenientibus huiusmodi iuramentum per se prestare tenebuntur, quicumque autem hec uti prescripta sunt sive presentes sive absentes facere neglexerint praesens tractatus ipsis minime suffragari debebit. Quibus vero castra vel alia bona sua hoc tempore belli sunt ablata illi tunc tandem iuramentum huiusmodi prestare tenebuntur cum eorum bona ipsis modo iam praescripto restituta fuerint. 28 Preterea si qua theolonia vel alia bona sive hereditaria sive pignoratia nominati adherentes aliis occasione praesentis belli abstulissent vel occupassent, teneantur et isti post notificationem praesentis concordie ad restituendum ea illis quibus pertinent aut e quorum manibus abstulerunt, si tamen aliqua ex huiusmodi bonis receptis vel occupatis per adherentes rursus ex manibus eorum erepta essent: apud illos, quibus pertinent maneant, qui quidem adherentes si alias aliquid iuris ad huiusmodi bona habere pretendant, id iure mediante requirere debebunt quibus ad eorum instantiam ius expeditum administrari debebitur. Simili modo et via uti iam de adherentibus regie Romanorum maiestati scriptum est agatur in reddendo castra et alia bona circa subditos Cesareae maiestatis si qui fortassis in hoc bello domino Vladislao aut quondam Mathie regi adherere et ea gratia castra sua perdere potuissent superioribus articulis salvis et in suo robore permanentibus. Circa castra tamen reddenda domino de Liechtenstain de Murawη ita conventum est ut ea tandem Cesarea Maiestas teneatur eidem reddere cum fiet ultima restitutio castrorum praedictorum ad manus Cesareas. Ita quod simul et semel hinc Cesar domino de LiechtensteinCesar domino de Liechtenstein. Dumont: Cæsar, Dominum de Liechtenstein., illinc dominus rex Vladislaus castra restantia Cesari reddat quiquidem de Lichtensteinreddat quiquidem de Lichtenstein. Dumont: reddat: quandoquidem Dominus de Liechtenstein. cum hoc tempore captivus teneatur, communi articulo captivos concernente gaudere debebit. 29 Item cum comites Croatie in hoc bello Romanorum regi adherentes conquerantur de bonis ipsis ablatis conclusum est quod omnia et singula eorum bona et iura que postquam Romanorum regi adheserunt perdiderunt: eis restitui debent in tempore quo supra de adherentibus dictum est. De his autem bonis que ante adhesionem aut tempore regis Mathie ipsis ablata sunt, ad eorum instantiam dominus rex Vladislaus expeditam iustitiam remotis superfluis dilationibus et exceptionibus magis ad differendum negotium quam ius promovendum proponi solitis iuxta morem et regni consuetudinem administrare et in propria persona pro huiusmodi iure reddendo sedere debebit. Item de castris comitum de Zagoria ita conventum est quod Jacobus Zekel ea castra ad fideles manus domini Vladislai regis tanquam tertiam personam resignet et postea vocatis comitibus ipsis et domino duce Corvino cui ea castra per Mathiam regem perhibentur esse donata. Ipse dominus rex Vladislaus iuxta regni consuetudinem servatis servandis expeditam iustitiam ministret et cui <...>Abkürzung: ptm. Dumont: Parti. praedictarum per huiusmodi sententiam ipsa castra obvenient illius manibus rex ipse ea tradere teneatur indilateindilate (mittellatein): unverzüglich. Dumont: inviolate.. 30 Item in facto debiti et querelarum quas nobilis vir dominus Thobias de Tschernahora proposuit in hunc modum est conventum. Inprimis dominus rex Wladislaus tenebitur ipsi infra mensem, initium eius a festo Sancti Martini computando, villas illas in Moravia, sibi pro certa pecuniarum summa obligatas et per quondam Mathiam regem vi ablatas restituere utut. Dumont: &. illis iuxta vim et tenorem litterarum obligationis libere uti possit. Duo insuper milia florenorum quondam Mathie regi prefato per ipsum dominum Thobiam mutuata si ipse dominus Thobias per litteras vel alia evidentia documenta huiusmodi debitum probaverit, ipse rex Vladislaus infra annum, eius initium a sepedicto Sancti Martini festo computando, ipsi domino Thobie aut eo non existente heredibus suis restituere teneatur, de quam milibus florenorum scriptis ipsi domino Thobieaut [...] Thobie. Fehlt in Dumont. per ipsum Mathiam regem super castro Schonnberg quandoquidem ex illis ipse dominus Thobias domino Vladislao regi tria millia de bona voluntate remisit conventum est ut reliqua duo milia dominus rex Vladislaus eidem in spatio duorum annorum initium eorum iterum a festo Sancti Martini iam instanti computando solvat. Quantum vero ad impensas factas in edificia in Spilberg pertinet conventum est quod de huiusmodi impensis dominus Thobias capitaneum Moravie edoceat quibus edoctis et ad Regiam Maiestatem per capitaneum deductis et constito ex ipsius capitanei relatione quid sua Serenitas pro huiusmodi impensa solvere debeat, id infra annum a tempore declarationis ipsius capitanei, ipsi domino Thobie solvere tenebitur. 31 Item in facto crediti nobilis viri domini Guilhelmi Pemkircher quod contra provinciales Stirie et Carinthieet Carinthie. Fehlt in Dumont. proponit, conventum est, Maiestas Imperialis demandabit praefatis provincialibus ut ei dictum creditum solvant, qui si se in eo mandato gravari querantur tanquam iam dudum ab eo sint absoluti constituere debebit Cesarea Maiestas praefatis provincialibus diem ad Gretz in festo Purificationis celebrandam ubi et ipse dominus Guilhelmus, factores suos, una cum aliquo domini regis Vladislai servitore habere debebit et facta ratione et computucomputu. Dumont: computo. de <praeceptis>Abkürzung: pceptis. Dumont: perceptis ex dicto credito et constito quantum post huiusmodi computum solvendum eidem restet, istius summe dimidium in termino primi anni eius initium a conclusione computi faciendo et alterum dimidium in termino secundi anni inmediate sequentis praefati provinciales ipsi domino Guilhelmo solvere debebunt. Quod vero ad castrum Ketsch sive eius redditus et proventus spectat conventum est quod idem dominus Guilhelmus Cesaream Maiestatem de huiusmodi iure, litteris et sigillis ut praetendit munitis informet; quibus iuribus si Cesarea Maiestas excipiendo contradicat ex tunc illi sex in Hamburgum in facto Jacobi Zekel ut praefatum est venturi, an littere domini Guilhelmi an Cesaree Maiestatis contra easdem exceptio praevaleat, decernant, qui si cognoscendo sint pares ex tunc dominus Thobias de Tschernahora a nobis Cesareis et regiis oratoribus ut hoc om[n]is in se assumat interpellatus in praesentiarum uti superarbiter uni dictarum sententiarum accedere debebit, ex cuius cognitione si castrum praefatum aut eius redditus, ipsi domino Guilhelmo accedere debebunt, ex tunc in spatio dimidii anni eius initium a tempore huius decisionis computando, Cesarea Maiestas domino Guilhelmo castrum ipsum vel eius redditus restituere aut eis loco octo milia florenorum Hungaricalium auri solvere debebit: At si praefati sex occasione dicti Jacobi ut puta quia eius causa absque eorum conventu terminari poterit in Hamburgum non essent accessuri. Nihilominus praesentis cognitionis gratia illac venire debebunt. 32 Item conventum est insuper quod dominus rex Vladislaus et regnicole hos qui se neutrales in hoc bello constituerunt ut Sopronienses49 et alii eque ut alios regni subditos gratia et benevolentia complectantur et occasione illius neutralitatis aut cuiusvis alterius cum Romanorum rege intelligentie nulla indignatione aut statuum suorum detrimento persequantur. 33 Item quantum spectat ad castra ipsius Gyleys ita conventum est si coram praefatis sex in Hamburgum in facto Jacobi Zekel venturis, documentis apertis docebitur pro parte Cesareae Maiestatis, Cesaream Maiestatem eius castra ut homines rebellantes sue Maiestati obsedisse prius quam sue Maiestati de novo, quandoquidem post mortem Mathie regis se in subiectionem Cesaream dederit nomine domini regis Vladislai diffidaverit, exclusus sit a beneficio praesentis tractatus, si autem ostendetur quia ante huiusmodi obsessionem et post reconciliationem et agnitam naturalis domini sui superioritatem Cesari nomine regis Wladislai bellum indixerit, gaudeat beneficio tractatus praesentis, ita quod castra sua sic ablata eidem restituantur. 34 Item ex quo castra et dominia omnia ipsius domini de Potendorff ad manus Cesareas venire debebunt iuxta prius conclusa ipse autem filiam unicam reliquerit superstitem conventum est quod sua Maiestas eidem bona sua hereditaria aut iure ei debita restituat et donec sit minor annis ei de tutore provideat. 35 Item conventum est quod ex adverso Romanorum rex universa castra et munitiones hoc tempore belli per Suam Maiestatem in Hungaria, Croatia, Sclavonia et ceteris provinciis qualitercumque ad Hungariam pertinentibus per se aut alios expugnata, vel alias qualitercumque in deditionem recepta, infra hinc et festum Sanctae Lucie prescriptum, ita ut castrorum huiusmodi traditio hinc inde eodem tempore fiat. His quorum fuerint et de quorum manibus recepta sunt, reddere vel restitui facere teneatur, et presertim Sabariam, vulgariter Stain am Anger, Zengroth, Kemend, Marvan, Kew, Kostel et alia omnia que in suis aut suorum subditorum manibus habet et hic non sunt expressa suis nominibus. At castrum Tersat quod ut fertur est in manibus Cesareis conventum est ut in sue Maiestatis manibus cum suis pertinentiis quo ad vitam sue Maiestatis dumtaxat maneat, et sua Maiestate ex humanis sublata absque ulteriori cunctatione ad Regnum redire debeat, quod ut certius fiat tenebitur se dominus Maximilianus rex de tradendo huiusmodi castro post Cesaris mortem ipsi regno vel regi, si interea modo superius expresso regno non praeficietur, pro se et heredibus suis inscribere et obligare. Item quantum ad castrum ZdentzbsDumont: Zdeucz. attinet conventum est ut ex quo ad illud dominus Wayvoda Transsilvanus plenum ius habere se asserit: manibus suis per regiam Romanorum Maiestatem assignetur. Castrum vero Scharffenekh, tunc tandem manibus regiis aut illius cui pertinet assignetur quando dominus Vladislaus rex ultimam faciet Cesari castrorum praedictorum restitutionem, ita quod huiusmodi restitutio hinc inde eodem tempore fiat. 36 Item conventum est quod dominus Vladislaus rex filiis quondam Udalrici Gravenekkerι provideat de aliquo honesto tutore qui Castrum Scharffenneck e manibus Romanorum regis aut suorum subditorum suo tempore recipiat, et ad manus dictorum filiorum una cum aliis eorum bonis fideliter custodiat, et ipsiset ipsis. Dumont: ipsas. ad legitimam etatem pervenientibus castrum ipsum cum suis pertinentiis et aliis bonis reddat et rationem <praeceptorum>praeceptorum. Abkürzung: pceptoru. Dumont: perceptorum. et expositorum faciat. 37 Item ex quo tres maiestates in hanc sententiam convenerunt quod hinc inde adherentium castra et dominia quibus ablata sunt restituantur, et fortassis aliqui ex his in regno Hungarie qui huiusmodi castra tenent, in eisdem reddendis sive restituendis sese difficiles exhibere aut prorsus inobedientes ostendere possent, conventum est quod tam Cesar et Romanorum rex, quam dominus Vladislaus rex et regnum Hungariae unanimi consilio et auxilio contra tales insurgere, et eos ad restitutionem huiusmodi castrorum his quibus ablata sunt non solum compellere, verum etiam contumatia eorum crescente et exigente omnia eorum bona confiscare et personas ipsas exterminare debebunt. Ita similiter de subditis Cesareae Maiestatis observari debere in hoc casu conventum est. Si tamen aliqui se ad huiusmodi castra sic obtenta ius habere pretendant, illud iuxta consuetudinem patrie iure non violentia requirere teneantur. 38 Item conventum est quod neque Cesarea Maiestas neque Romanorum rex subditos corone regni Hungarie rebelles, inobedientes aut alias quoquo pacto cum domino rege Vladislao non bene sentientes in sui protectionem et defensionem aut castra et munitiones eorum quasquas. Dumont: quos. tali casu offerreofferre. Dumont: auferre. possent, recipiant aut quoquo quesito fuco auxilia et consilia oculta aut manifesta prestent, sed ad eos confugientes repellant et se neque de personis neque de bonis et castris eorum intromittant, idque cum subditis et baronibus eorum fieri disponant, contravenientes feriose puniendo[s]., itidem vicissim fiat de subditis Cesaree aut Regie Romanorum Maiestatum rebellantibus dolo et fraude remotis. 39 Item omnes in bello isto captivi ab utraque parte quamprimum post festum Sancti Martini absque ulteriori detrimento liberi pronuncientur, et holde et alie exactiones iure belli permissepermisse. Abkürzung: pmisse. Dumont: promisse. insuper et captivorum taxationes usque in hanc diem Sancti Martini non solute deinceps non solvantur neque petantur, tum et earum solutionum gratia fideiussores a sua fideiussione liberi pronuntientur, non obstante quacumque pactione sub quacumque conditione inter partes hinc inde conclusa, etiam si expressis verbis beneficio praesentis relaxationis renuntiassent, omnibus nempe huiusmodi et aliis obligationibus non obstantibus quicquid usque ad praefatum festum Sancti Martini solutum non fuerit, deinceps non solvatur. 40 Item mercatoribus liber sit omniquaque accessus et negotiatio tam in aquis quam in terris solutis tamen theoloniis et aliis pro eorum mercibus solvi consuetis. Sed quoniam quidam mercatores tempore restitutionis Albe Regalis ad manus domini Vladislai regis sese in mercibus et servitoribus eorum illic contra articulos in cessione loci praefati conclusos et quidam ex illis etiam contra salvum conductum Regium, vim et damnum passos conqueruntur. Conventum est ut eius querele discussio ad illos sex in Hamburgo convenire debentes, remittatur et in hac re eorum iudicio stetur. 41 Item generaliter omnes confederati, omnes adherentes principes Sacri Romani Imperii et alii quacumque dignitate, titulo vel officio sint insigniti cum eorum servitoribus in hac pace et unione intelligantur esse inclusi. Omnes insuper vasalli occasione praesentis adhesionis et belli feuda sua petere negligentes, illud deinceps a domino cuius est feudum petant, quod quidem feudum ob tempus neglectum aut adhesionem ad dominum feudi non intelligatur devolutum. 42 Item si quisquam subditus corone regni Hungarie actionem sive querelam habuerit vel habiturus sit contra subditum Cesaree aut Regie Romanorum Maiestatum conveniat eum coram officialibus Cesaris vel Regis Romanorum prout iuris est et patrie consuetudinis, similiter fiat ex adverso, si subditus Cesaree Maiestatis aut Romanorum Regis actionem vel querelam habeat vel habiturus sit contra subditum corone, et ut pro utraque parte vitentur ambages et expense capitanei a parte Cesaree Maiestatis aut a parte dominus regis Vladislai et regni in loco rei vel conventi querulantibus simpliciter et de plano iustitiam summarie quotiens opportunum fuerit ministrare debebunt. Qui si causam huiusmodi diffinire non possent eam remittent ad principem rei vel conventi, qui post remissionem in spatio unius mensis in quantum ius admittit causam huiusmodi iustitia mediante finire teneatur. 43 Item si quisquam subditorum Cesaree Maiestatis aut Romanorum Regis contra subditum corone actionem habens non quesita aut expectata iustitia propria auctoritate aut vi armorum, illi contra quem huiusmodi actionem habet aut alteri regnicole quocumque quesito colore damnum inferre praesumserit, ex tunc hinc Cesar vel Rex. Illinc Hungarie rex per Cesarem vel Romanorum Regem requisitus contra huiusmodi subditum insurgere et eundem pro modo excessuum suorum, etiam usque ad exterminum et eiectionem apermisse. Abkürzung: pmisse. Dumont: promisse. patria et bonorum confiscationem castigare tenebuntur, simili modo per omnia procedant circa subditum regni simili temeritate contra subditum Cesaree aut Regie Romanorum Maiestatum quicquam contra ius attentare conantem. 44 Item conventum est quod Cesar et Romanorum Rex hanc pacem et unionem sub generalibus scripturis Sanctissimo Domino nostro et Collegio Cardinalium intiment Sanctitatem suam certiorem reddendo quod hunc dominum Vladislaum regem deinceps pro vero et indubitato Hungarie rege habeant et recognoscant obedientiam quam praestiterintpraestiterint. Dumont: praestiterit acceptent et suam Serenitatem ut in principio huius tractatus scriptum est promovendo. 45 Item conventum est si stipendiarii utriusque partis pro convenienti et honesta laborum satisfactione non contenti, fraternitates et uniones inter se facere et regna, principatus et dominia illius aut alterius principis vi aut armis invadere constituerent, ex tunc ambo reges et Cesar una cum suis subditis pari consensu contra tales insurgere et eos uti pacis violatores punire et eiicere teneantur. 46 Item conclusum est quod Sacra Imperialis Maiestas, Romanorum Rex et dominus Vladislaus Rex hunc praesentem tractatum cum insertione articulorum de verbo ad verbum de novo roborent et confirment et huiusmodi roborationis et confirmationis littere, Cesaree et Regie Romanorum Maiestatum, una cum litteris concernentibus castrum Tersat. Similiter et domini Vladislai regis in Hamburgum ad diem Sancti Fabiani et Sebastiani proxime futurum portentur et illic hinc inde consignentur, ita quod huiusmodi litterarum assignatio hinc inde eodem die fiat. 47 Item certis respectibus necessariis presertim pro solidiori praesentium articulorum firmatione et integritate amicitie eorum et manutentione regnorum, terrarum et dominiorum suorum tum et nova inter Reges ambos et Cesarem confederatione pro mutuis auxiliis contra quoscumque prestandis. Et aliis rebus ingruentibus conventum est quod post festum Penthecostes cum dominus Vladislaus Rex ab illa generali dieta de qua in articulis prescriptis absolutus fuerit Romanorum Imperator et Rex et sua Serenitas in aliquo loco de quo postea concordabunt, personaliter convenient et illic de omnibus que opus sunt concordabunt. 48 Item conventum est finaliter quod deinceps nullius differentie aut dissensionis causa etiam inter principes ipsos, aut eorum Subditos quantumcumque potentes aut inferiores sive occasione iurisdictionis, aut contractus cuiuscumque, sive confinium aut metarum dominiorum, sive delecti subditorum, sive alia quacumque causa nulla excepta, exorte. Principes ipsi ad arma aut hostilitatem deveniant. Sed quotienscumque talis casus in futurum accidet. Si quidem is per capitaneos et officiales locorum determinari non possit, principes ipsi consiliarios suos utrinque in aliquo loco competenti convenire faciant, et illis plenam auctoritatem huiusmodi differentias sopiendi et prorsus tollendi concedant, et quicquid per huiusmodi consiliarios decretum fuerit, id ab utraque parte observari debebit. 49 Postremo, quantum ad castrum Costel pertinet quod tanquam in praesenti bello hostiliter captum esset, inter alia ut domino regi Vladislao assignaretur in articulis praecedentibus connumeratur. Conventum est quod idem castrum in illius manibus qui hoc hodie tenet remaneat, servitiis omnibus et impositionibus generalibus ad colonos ut aliis regioregio. Dumont: Regni colonis fieri est consuetum, similiter et praestatione fidelitatis de eodem castro regi Hungarie uti ab antiquo introductum est, ac aliis iuribus si quod quisquam ad idem castrum habere praetendit semper salvis. In quarum rerum robur fidem et testimonium has praesentes litteras scribi et sigillis nostris solitis communiri fecimus. Et pro maiori securitate omnium supradictorum manus nostras proprias hic infra subiunximus. Datum et actum Posonii die lune post festum Sancti Leonardi. Anno domini millesimoquadringentesimononagesimoprimo.

Thobias de Bozkowiz manu propria Bernnardus Perger prothonotarius pro domino Matheo de Spawr, domino in Hoheneck, <...> ad eius petitionem et pro se ipso sufficienter manu proprie Johannes Fuxmagen, doctor, manu propria subsig. Nos Ytellfridericus comes de Zollern suppscripta <...> Ego Pernhardus dominus in Polheim <...> Henricus Prueschenk, Freiherr zu Stattenberg Bernnardus Perger pro domino Jo. Kishorvat <...> Georg Rottaler mein Handt

Die Vorlage erstellte Frau Dr. A. Tischer (Marburg)